آشنایی با پرسش شناسی (کواسشنولوژی) و برخی کاربردهای آن

مقدمه مولف کتاب آشنایی با پرسش شناسی

این کتاب درباره ی علم پرسش شناسی (کواسشنولوژی) و برخی از کاربردهای آن است که تا به امروز درباره ی آنها مطالعه کرده و با آنها آشنا شده ام. ممکن است بعضی ها تعجب کنند یا کنجکاو شوند که چرا پرسش و پرسشگری مهم است. برای این دسته از عزیزان باید بگویم که این موضوع قدرت و توانایی زیادی به انسان می دهند و موجب می شود تفکر و تأمل بیشتری صورت گیرد و نتایج بهتر و مناسب تری در برخورد با مسائل و مشکلات به دست بیاید؛ زیرا پرسشگری موجب می شود ابعاد دیگر موضوع نیز مورد توجه قرار گیرد و از جوانب و زوایای گوناگون بدان نگریسته شود. در نتیجه دید بهتری پیدا می شود و راه حل های بیشتر و بهتری به ذهن می رسد که باید از میان آنها راه حل بهینه انتخاب و اجرا شود. ولی کمتر کسی به این موضوع دقت و توجه کافی کرده و به مطالعه و بررسی در مورد آن پرداخته است. به همین دلیل است که منابع اندکی در مورد آن یافت می شود. در واقع نویسندگان اندکی به آن پرداخته اند که در ادامه معرفی می شوند.

اولین کتابی که با آن آشنا شدم «پرسش زیباتر» نوشته ی وارن برگر بود که در سال ۲۰۱۴ به چاپ رسیده است. او پرسش و پرسشگری را از جنبه ی خلاقیت و نوآوری بررسی کرده و برای این موضوع مدلی هم ارائه داده و برای اثبات آن با چند تن از نوآوران و مخترعان مصاحبه کرده است که در متن کتاب به آن پرداخته ام.

دومین کتاب «پرسش های کوانتومی» نوشته آنتونی رابینز و باربارا دی آنجليس است. آنتونی رابینز می گوید: «در این کتاب می خواهم شاه کلیدی را در اختیارتان بگذارم که زندگی خودم را متحول کرد، تکنیکی ساده که در تک تک روزهای زندگی ام از آن استفاده می کنم، حتی گاهی بدون اینکه از این موضوع آگاه باشم» به احتمال زیاد شما هم تا به حال از این تکنیک استفاده کرده اید. این تکنیک سده را آنتونی رابینز قدرت پرسش یا پرسش های کوانتومی می نامد زیرا باور دارد که آنها بنیان تغییرات زندگی هستند. به عبارت دیگر، پرسش درست و آگاهانه و هدفمندانه مانند مجهز شدن به قدرت انفجاری دینامیت برای ایجاد هرگونه تغییر و تحول در زندگی است. پرسیدن راهی است برای از پیش رو برداشتن موانع و گامی به پیش برداشتن. پرسش پیش از هر چیز دیگری در بطن خود هم نیروی آفرینش لذت و موفقیت بیشتر را دارد و هم نیروی آفرینش محدودیت و ناکامی بیشتر را.

آنتونی رابینز می گوید: «وقتی به گذشته نگاه می کنم، می بینم که بزرگترین دگرگونی ها زمانی در زندگی ام آغاز شد که یاد گرفتم از خودم پرسش هایی متفاوت و کوانتومی بکنم. پرسش هایی چون چگونه می توانم این کار را بهتر از قبل انجام دهم؟ چگونه می توانم این وضع را دگرگون سازم؟ چگونه می توانم از پس این کار برآیم؟ و مهم ترین درس و تجربه ی آموزنده ی این موقعیت که می توانم به خاطر بسپارم و آن را به کار بگیرم، چیست؟ طرح چنین پرسش هایی زندگی ام را از این رو به آن رو کرد، زیرا مرا به پاسخ ها و راه حل هایی جدید رساند. اگر به فکر پاسخ ها و راه حل های بهتر برای زندگی خود هستید، راهش این است که پرسش هایی با کیفیت بهتر کنید.

سومین کتاب پرسیدن مهم تر از پاسخ دادن است نوشته ی دانیل گلاک و ریموند مارتین است. این کتاب از دیدگاه فلسفی به پرسش و پرسشگری پرداخته است. همچنان که مترجم آن می گوید: «حافظه ی تاریخی بشر نام سقراط را به همراه پرسش و پرسشگری ثبت کرده است. پرسش های پی در پی سقراط تا بنیان باورهای انسان ادامه می یافت، آرامش خیال دانایان را برهم می زد، ذهنشان را برمی آشفت و آنان را به تأمل وامی داشت. گرچه نسل های بعدی گفتگوهای سقراط را از زبان افلاطون شنیده اند، گاه شيوه ی سقراط و پیام خود اندیشی او، که روح فلسفه است، در هیاهوی آرا و نظریات متفاوت گم شد و از دیدها پنهان ماند. نویسندگان این کتاب در زمانه ای که بشر بسیار قدرتمندتر و ذهنش بسیار انباشته تر از دوران سقراط است، ما را به شیوه ی سقراطی به عرصه ی داشته ها و دانش هایمان می برند تا در پایان راه «نمی دانم» سقراط را بر زبانمان جاری سازند. نمی دانمی که به بیان آنان اصل حکمت است.

چهارمین کتاب سؤالات را تغییر بده تا زندگی ات تغییر کند نوشته ى دکتر ماریلی آدامز است. دکتر ماریلی آدامز مؤسس و رئیس انستیتوی پرس و جو و ابداع کننده ی «تفکر سؤالی» که به رئیس سؤال معروف است، ابزار و مهارت های سؤال و جواب عملی، قدرتمند و دوستانه ای ایجاد می کند که از آنها در سرتاسر جهان استفاده می شود. دکتر آدامز در تمرینات مشاوره ای اش شاهد قدرت تغيير تفکر سوالی در اشخاص، مدیران، تیم ها، سازمان ها و انجمن ها بوده است.

«تفکر سوالی» مشکلی کهنه را به چالش می کشد. از آنجا که ما توانایی تفکر در لحظه را داریم و مسئولیت افکارمان را می پذیریم، تفکر سوالی مهارت هایی را تدارک می بیند تا تفکر فعلی ما را ارزیابی و مشاهده کند. به علاوه، سؤالاتی که از خودمان می کنیم، ما را به طراحی سؤالاتی جدید برای گرفتن نتایج بهتر راهنمایی می کند. به عبارت دیگر، تفکر سوالی به ما کمک می کند به طور مولد فکر کنیم، نه واکنشی، و عاقلانه انتخاب کنیم، نه اینکه فقط واکنش نشان دهیم. تقویت این توانایی برای فکر کردن به منظور پرورش مهارت های مورد نیاز برای تغییر زندگی دائمی بسیار اساسی است، چه این تغییر در زندگی شخصی باشد و چه حرفه ای، بدون این مهارت ها، اهداف ما برای تغییر ممکن است فقط شعارهای حسرت باری باشد که هرگز به ثمر نخواهد نشست.

ماریلی آدامز همچنین در اولین کتاب خود به نام «هنر پرسشگری» عنوان می کند که سؤالات مانند گنجینه هایی مخفی در روز روشن هستند. سؤالات ذهن ما، چشم ها وقلبمان را می گشایند. با آنها یاد می گیریم، ارتباط برقرار می کنیم و خلق می کنیم. با آنها می توانیم آینده ای روشن تر و نتایج بهتری بیافرینیم.

علاوه بر کتاب های فوق، طی سال میلادی (۲۰۱۸) مجله ی معتبر هاروارد بیزینس ریویو دو مقاله در این مورد منتشر کرد، که حاکی از اهمیت موضوع و توجه اندیشمندان و متفکران به پرسش و پرسشگری است. مجموع این موارد اطمینان بسیار بیشتری در من ایجاد کرد و نتیجه گرفتم که راه درستی را در پیش گرفته ام و باید آن را ادامه دهم. مطالعه ی این کتاب را به کسانی که کتابهای انگیزشی را مطالعه کرده اند یا مطالعه می کنند، پیشنهاد می کنم تا انگیزه ی درونی شان را به عمل در آورند. این کتاب همچنین به اهمیت ایده ها و پخته کردن آنها از طریق طرح پرسش در مورد آنها می پردازد تا بدین وسیله قدم های اولیه و اقدامات عملی با سهولت بیشتری برنامه ریزی و اجرا شود. این کتاب کمک می کند تا پیش از هر اقدامی به روشی علمی ایده های خود را به چالش بکشید و آنها را از جوانب مختلف مورد ارزیابی قرار دهید تا در مرحله ی اجرا با کمترین چالش روبه رو شوید.

لازم به توضیح است که کتاب «جادوی پرسش» که اولین کتابی است که نوشته ام. هدف اصلی ام از نوشتن این کتاب معرفی و به کارگیری روش/تکنیک «پرسشگری» براساس تجربیاتی بود که طی چندین سال زندگی حرفه ای کسب کرده بودم؛ زیرا با روش شگفت انگیز «پرسشگری» به قدرت جادویی پرسش پی برده و نتایج جالب توجهی از آن به دست آورده بودم. به همین دلیل دوست داشتم این تجربی شیرین و راهگشا را به دیگران انتقال دهم تا آن را به کار گیرند و با سهولت و سرعت و دقت بیشتری بتوانند برای مسائل و مشکلات خود راه حل های بیشتر و بهتری پیدا کنند. راه و روشی که من در تهیه ی طرح های تجاری و مطالعات امکان سنجی بدان دست یافته و در امور دیگر نیز آزمایش کرده . نتایج موفقیت آمیزی به دست آورده بودم.

*** خرید کتاب آشنایی با پرسش شناسی ***