طرح واره درمانی:انگاره های منفی را دور کنید (روانشناسی کاربردی)

قسمتی از کتاب آدمم یا الاغ

طبق تخمینی که دانشمندان زده اند، حدود ۵ میلیارد سال پیش (کمتر یا بیشترش را نمی دانم)، حادثه «بیگ بنگ» رخ داد. طی این حادثه، قطعه ای آتشین، که گویا از همان زمان برای ماموریتی خاص در نظر گرفته شده بود، پدید آمد. آن قطعه، که در عالم کهکشانی، حتی از ذره خاک هم میلیاردها بار کوچکتر بود، بر اساس قوانین طبیعی، چرخید و چرخید و چرخید... تا به کره ای آتشین تبدیل شد. آن کره، در اثر دور شدن از مرکز گرما (خورشید)، سرد و سردتر شد؛ آنقدر سرد که در دوره «پرکامبرین» در حدود ۵/۴ میلیارد سال پیش، موقعیتی خاص یافت. احتمالا از همان دوره به بعد بوده که موجوداتی اعم از گیاه و حیوان، روی آن کره سرد شده به وجود آمد؛ کره ای که هم خشکی داشت، هم آب و هم يخ و به تبع همین شرایط جوی و آب و هوایی، موجودات متنوعی پیدا شدند.

*** خريد کتاب آدمم یا الاغ ***

شاید از آن دوران، هزاران هزار موجود با خصوصیات متفاوت آمدند و منقرض شدند و یا همچنان ماندند و خود را با شرایط جدید وفق دادند؛ به هرحال این ظهور و سقوط، آنقدر ادامه یافت تا به دوره دایناسورها رسید. دایناسورها، حيوانات متنوعی بودند پرنده بودند، چرنده بودند، گوشتخوار بودند، خزنده بودند و حتی ماهی هم بودند. اینان، هم از گیاهان می خوردند و هم از خود؛ و این چرخه حیات، سالها و حتی شاید هزاران سال ادامه یافت تا آن که در اثر یک بیگ بنگ بسیار کوچکتر و ضعیف تر و نامعلوم؟ از بین رفتند. گویا با انقراض دایناسورها، دوره تازه ای برای کره خاکی - آبی با سرنوشتی خاص شروع شد. آن کره، مدت های طولانی بی سکنه باقی ماند، و فقط حیواناتی در آن به زندگی ادامه دادند که در اعماق خاک لانه داشتند، و یا در آب ها روزگار می گذراندند.

زمان، سپری می شد و گیاهان، سلطان بی مانند آن کره خاکی بودند. چنین به نظر می رسید که آن کره، با آن شرایط آب و هوایی تازه، که احتمالا خنک تر یا معتدل تر شده بود، موجودات دیگری را برای زیستن مي طلبد... و شاید از ده، بیست هزار سال پیش یا اندکی بیشتر(؟) بود که موجودی کاملا متفاوت ظهور یافت موجودی با خصوصیاتی تازه؛ موجودی که بر دو پا راه می رفت، با وسایلی مخصوص شکار می کرد، برای محافظت خود از سرما و گرما لباس به تن می کرد، برای تعیین حریم خود از طبیعت و از دیگر همنوعانش سرپناه مجزا ساخت، با علایم و نشانه ها رابطه برقرار کرد، حرف زد، کشف کرد، اختراع نمود، و برای راهنمایی دیگران کوشید و ...

با زیاد شدن کشفیات و اختراعات، نیازهای این موجود نیز، که «انسان» نام دارد، هر روز بیشتر شد؛ بیشتر و کاذب تر، انسان، برای آرامش و آسایش خود و خانواده اش در این کره خاکی - آبی که «زمین» نامیده شد، دیگر به یک لباس معمولی و یک غار سنگی و حداقل شکار راضی نمی شد...

رفته رفته فراموش کرد که کیست! از این که خود را به حداقل امکانات بسپارد بیزار شد و به طور کلی خود را و زندگی سنتی خود را فراموش کرد و فقط به این اندیشید که از دیگران متمایز باشد. او به لذیذترین غذاها و خوراکی ها، زیباترین تن پوش ها، مجلل ترین کاخ ها، آهنگین ترین الفاظ و عبارات نیاز پیدا کرد و برای به چنگ آوردن این نیازها، باید روشی تازه می خست. روشی که بیشتر به خشونت و استثمار و استحمار شبیه بود؛ و این، آغاز برده داری و دور کردن انسان از موجودیت خود بود؛ آغاز نشناختن انسان، نشناختن خود و نشناختن خدای انسان.

گرچه انسان مانند دایناسورها از خود تغذیه نمی کرد، ولی برای بقای اجتماعی و حتی سیاسی خود، دست به نابود کردن همنوعانش زد. و این گونه بود که خداوند برای گمراه ترین اقوام و مردم، «پیامبر» فرستاد.

افرادی که منزه ترین کسان بودند. پیامبران آمدند تا انسان بودن انسان را به وی گوشزد کنند. این گونه بود که خداوند، با انسان سخن گفت، و بارها اشاره کرد که: «ای انسان، هر آنچه در زمین و آسمان و آب است، مسخر تو کردم...» اما انسان همچنان در خودسری و خودخواهی و گمراهی به سر برد تا جایی که گروهی اندک، همواره حاکم ماندند و گروهی عظیم، محکوم؛ تنها به این دلیل که حاکمان، خود و خدا را نشناختند و محکومان فقط خدا را شناختند؛ یعنی پیش از آنکه به «خودشناسی» برسند، از خدا، «بت» عظیمی ساختند خشمگین، آماده انتقام گرفتن، پشتیبان حاکمان و پادشاهان، لجوج و... و این نوع «خداشناسی» نیز، عاملی شد تا حاکمان، هرچه بیشتر به مقصود خود که استثمار ضعیفان بود، برسند.

وظیفه ما چیست؟

وظيفة ما، به عنوان موجودی که تحمل ناعدالتی را نداشته و برای یک زندگی سالم، پرنشاط، حقیقی، مثبت، هدفمند و... می کوشد، این است که طبق فرمایش مولای متقیان حضرت علی (ع): من عرف نفسه فقد عرف ربه، برای خداشناسی، از خودشناسی آغاز کنیم و فرصت بهره کشی و تحمیق را از فرصت طلبان بستانیم. در واقع با این کار، هم مفهوم واقعی زندگی را درک کرده ایم و هم به «تبارک الله احسن الخالقین» صحه گذارده ایم.

*** خريد کتاب آدمم یا الاغ ***