سندبادنامه منظوم

کتاب سندبادنامه منظوم اثر عضد یزدی به کوشش انتشارات توس چاپ و منتشر شده است.

مثنوی سندبادنامه منظوم که برای نخستین بار زیور طبع می یابد، نظيره ای است بر سندبادنامه ی منثور ظهیری سمرقندی، سروده ی عضد یزدی شاعر قرن هشتم و هم روزگار حافظ، در بحر متقارب که به گفته ی استاد دکتر محمدجعفر محجوب مصحح اثر بی آن که سید عضد سندبادنامه ی منثور را دیده باشد، کار سرایش آن را ظاهرا از مأخذی دیگر به سال ۷۷۶ هجری قمری آغاز و در همان سال به پایان برده است. کتاب مشتمل است بر ۴۱۵۹ بیت از اصل اثر که بخش افتاده ی آن را شاعر توانا محمدجلالی چیمه (م.سحر) با اعجازی شگفت آور و نادر، بر اساس سندبادنامه ی ظهیری سمرقندی بازسرایی کرده است. کتاب سندبادنامه منظوم مزین به پیش گفتاری است از استاد محجوب که خود تا این روزگار مأخذ بی چون و چرایی است در شرح حال شاعری نا آشنا چون عضد یزدی و مناسبات اجتماعی و جایگاه هنری او در روزگار شاه شجاع و در نقد اطلاعات محدودی که برخی تذکره ها - درست و نادرست - از عضد یزدی ارائه کرده اند.

خود سندبادنامه، مثنوی پر کشش و نقد برانگیزی است از رشته آثاری که پیش از شاعر و پس از او با نام عمومی مکر زنان اشتهار یافته اند، اگر چه این آثار به چنین مهری ممهور نیستند. کتاب در احوال شاهزاده ای باستانی سروده شده است که همچون سیاوش، بر دلباختگی زنی از بانوان حرم سرای پدرش تمکین نمی کند و زن به حیله های مختلف و به تأیید پادشاه تا ۷ بار او را به پای چوبه ی دار می رساند، اما جوان پاک دامن هر بار به یاری وزیری از وزیران شاه از سیاست مرگ می رهد تا خود در مجالی مناسب فرصت دفاع می یابد. سراسر کتاب، هم چنین سرشار است از حکایت ها و احکام پند آموز مردمان باستان که بی تردید پایه در باورهای آرین های مادر و ادب سانسکریت دارند. این حکایت ها در عین حال تكمله ای هستند بر آموزه هایی که در آثاری چون کلیله و دمنه و هزار و یک شب بازتاب یافته اند. کتاب را تعلیقات استاد محجوب و جدول تصحیحات قیاسی ایشان که با مرارت پروسواسی حاصل آمده اند، و نیز نظام سجاوندی امروزی و اعراب گذاری ضرور واژه ها به کمال رسانده است.